Մատչելիության հղումներ

Հարությունյան․ Բարեփոխումների հայեցակարգում կան «վիճելի կետեր»


Ազգային ժողովի պետաիրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Դավիթ Հարությունյան
Ազգային ժողովի պետաիրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Դավիթ Հարությունյան
Վերլուծաբանները պատահական չեն համարում կառավարության հրաժարականի, ներքաղաքական զարգացումների և Սահմանադրության բարեփոխումների հայեցակարգի հրապարակման զուգադիպությունը:

Հնարավո՞ր է, որ խորհրդարանական կառավարման համակարգին անցնելու դեպքում Սերժ Սարգսյանը դառնա խորհրդարանի նախագահ: Այս առնչությամբ Ազգային ժողովի պետաիրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Դավիթ Հարությունյանն «Ազատության» հետ զրույցում ասաց․- «Սահմանադրական բարեփոխումները չպետք է ոչ մեկնաբանվեն և ոչ էլ ուղղված լինեն որպես, ենթադրենք, նախագահի պաշտոնավարման ժամկետի ինչ-որ ձևով երկարացման հնարավորություն ընձեռող կամ ինչ-որ անձանց համար գրվեն: Պետք է գրվի այնպիսի Սահմանադրություն, այնպիսի բարեփոխումներ իրականացվեն, որոնք ծառայելու են Հայաստանի հանրապետությանը, այլ ոչ թե այս կամ այն քաղաքական ուժին»:

Դավիթ Հարությունյանն ասաց, որ հայեցակարգում «կան վիճելի կետեր»: Նա պատրաստվում է այդ հարցերին անդրադառնալ հանրային քննարկումների ժամանակ:

«Հայաստանում առկա քաղաքական խնդիրները հնարավո՞ր է լուծել սահմանադրական բարեփոխումներով», - «Ազատության» այս հարցին ի պատասխան սահմանադրական իրավունքի մասնագետ, իրավաբանական գիտությունների դոկտոր Գոռ Հովհաննիսյանը պատասխանեց․ - «Երկրում առկա խնդիրների պատճառը ոչ այնքան Սահմանադրությունն է, որքան այն ճիշտ ընկալելն ու ճիշտ կիրառելը: Սահմանադրությունը ճիշտ չի հասկացվում ու ճիշտ չի կիրառվում Հայաստանում: Հետևաբար որևէ նշանակություն չի ունենա, թե դրա մեջ ինչ է գրված, միևնույնն է՝ սխալ է հասկացվելու»:

Պետական կառավարման հետ կապված խնդիրները սահմանադրական փոփոխությունների շնորհիվ լուծելու փորձերը իրավաբանության դոկտորը այսպիսի օրինակով մեկնաբանեց․- «Մեր Սահմանադրությունը նման է մի մեքենայի, օրինակ, ասենք, ամենավերջին դասի Մերսեդեսի, որը մենք մեծ գումարներով ձեռք ենք բերում Գերմանիայից, բայց մենք չգիտենք, որ դա մեքենա է, ունի շարժիչ, կարող է շարժվել, և կարելի է արագ տեղաշարժվել: Քանի որ մենք չգիտենք դա օգտագործելու ձևը, սկսում ենք այդ Մերսեդեսը ձիերով քաշել: Ու, փաստորեն, այդքան ծախսն ու այդ լավ մեքենան, որ պիտի իրականում մեզ օգուտ բերեր, օգուտ չի բերում, որովհետև մենք դրա օգտագործման ձևը չգիտենք»:

Սահմանադրական բարեփոխումների հայեցակարգում հիմնական առաջարկներից մեկը դատական եռաստիճան համակարգից անցումն է երկաստիճան համակարգի՝ երդվյալ ատենակալների ինստիտուտի ներդրմամբ:

Ազգային ժողովի պետաիրավական հանձնաժողովի նախագահ Դավիթ Հարությունյանն այս հարցի կապակցությամբ, ասաց, թե խնդիրներ է տեսնում․ - «Ես ինքս հակված չեմ երկաստիճան համակարգի, համարում եմ, որ եռաստիճան դատական համակարգն է, որ պիտի լինի Հայաստանում: Ինչ վերաբերում է երդվյալ ատենակալների ինստիտուտին, ես ունեմ շատ լուրջ վերապահումներ, որովհետև սոցիալական կապերը այնպիսի հասարակությունում, որտեղ հանրության կապերը շատ սերտ են, ես մտահոգություն ունեմ, որ երդվյալ ատենակալների ինստիտուտը կգործի որպես անկախ մարմին: Եվ ավելի լավ է չգնալ այդ ճանապարհով»:

Գոռ Հովհաննիսյանը հիշեցրեց, որ 1995 թվականին ևս փորձ արվել է երդվյալ ատենակալների ինստիտուտի ներդրմամբ կարգավորել դատական համակարգի հետ կապված հարցերը: Սակայն, 2005 թվականի բարեփոխումների հետևանքով Սահմանադրության նախկին տեքստից հանվել էր երդվյալ ատենակալների ինստիտուտին վերաբերող ձևակերպումը:

«Հիմնական պատճառաբանությունը դրա աննպատակահարմարության այն էր, որ Հայաստանի Հանրապետությունը շատ փոքր երկիր է և դժվար է ցանկացած գործով գտնել երդվյալներ, որոնք տուժողի կամ ամբաստանյալի հետ բարեկամական, ընկերական կամ այլ տեսակի կապի մեջ չլինեն: Եվ հիմա, երբ որ առաջարկվում է երդվյալ ատենակալների ինստիտուտը, ոչ մի հիմնավորում չկա հայեցակարգում, որ մենք կարողանանք հասկանալ՝ ինչո՞ւ է նորից սահմանադիրը ուզում մտադրությունը փոխել և ներմուծել այդ դրույթը», - ասում է նա:

Երկաստիճան դատական համակարգին անցնելու առաջարկի վերաբերյալ սահմանադրական իրավունքի մասնագետն ասաց, որ խնդիր չի տեսնում: Եթե երկաստիճան դատական համակարգում էլ արդարադատությունը լինի այնպիսին, ինչպիսին հիմա է, ըստ իրավաբանության դոկտորի, որևէ իմաստ չեն ունենա սահմանադրական փոփոխությունները:
XS
SM
MD
LG