Մատչելիության հղումներ

ՀԿ-ների կարծիքով, ԸՕ-ի նախագիծը չի համապատասխանում միջազգային պահանջներին


Հայաստանի քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչները քննարկում են նոր Ընտրական օրենսգրքի նախագիծը, արխիվ
Հայաստանի քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչները քննարկում են նոր Ընտրական օրենսգրքի նախագիծը, արխիվ

Հասարակական կազմակերպություններն, այդուհանդերձ, դեռ հույս ունեն, որ մինչև վերջնական ընդունումը, նոր ԸՕ նախագիծը «էականորեն կփոփոխվի»:

Մեկ տասնյակ հասարակական կազմակերպություններ նոր Ընտրական օրենսգրքի ընդունումից 3 շաբաթ առաջ ահազանգում են՝ առաջարկվող նախագիծը չի համապատասխանում Եվրախորհրդի Վենետիկի հանձնաժողովի «Ընտրական գործընթացների լավ պրակտիկայի մասին կանոնագրքի» պահանջներին։

Բացի այդ, նախագիծը, գործող օրենսգրքի հետ համեմատած, «որևէ կետով» առաջընթաց չի ապահովում: «Իրազեկ քաղաքացիների միավորում» կազմակերպության ղեկավար Դանիել Իոանիսյանն ասում է՝ «Մենք առանձնապես գոհ լինելու առիթ չունենք, ցավոք սրտի: Այս օրենսգրքում, ըստ էության, չկա գրեթե ոչինչ, ինչն ավելի լավ կլիներ, քան գործող օրենսգրքում: Փոխարենը կան բազմաթիվ նահանջներ»:

«Թրանսփարենսի Հայաստան» հակակոռուպցիոն կենտրոնը գործընկեր կազմակերպությունների հետ արդեն իսկ առաջին ընթերցմամբ ընդունված նախագծի վերաբերյալ կարծիք է հրապարակել։ Վերջին շաբաթներին ծավալված 4+4+4 ձևաչափով քննարկումների ժամանակ «իշխանությունների անզիջում դիրքորոշման պատճառով էական արդյունք չգրանցվեց», գրված է 10 կազմակերպությունների համատեղ կարծիքում։

«Նախ՝ բանակցությունները բանակցություններ չէին, դա նույնիսկ քննարկում դժվար է կոչել, դա ավելի շատ վերածվեց հարցուպատասխանի: Երբ մենք առաջարկ էինք ներկայացնում, իշխանության ներկայացուցիչները, հիմնականում մի հոգու միջոցով, ասում էին՝ համաձայն չեմ, չեմ ընդունում»,- ասում է քննարկումներին մասնակցած՝ «Թրանսփարենսի Հայաստան»-ի փոխտնօրեն Սոնա Այվազյանը:

Նրա խոսքով, ոչինչ չարվեց ընտրողների ռեգիստրը ավելի արժանահավատ դարձնելու համար, իսկ ստորագրված ցուցակների հրապարակման պահանջին ի պատասխան, ընդամենն առաջարկվեց էլեկտրոնային գրանցման համակարգ, որով, առահասարակ, կարող է վերացվել ընտրողների կողմից ընտրացուցակներում ստորագրելու պահանջը:

«Այսինքն, իրենք պարզապես վերացնում են էդ ստորագրությունների հնարավորությունը, և մենք այլևս հնարավորություն չենք ունենալու վերհանել էդ խնդիրները՝ ուրիշի փոխարեն քվեարկության մասնակցելը․․․ պարզապես, հնարավորինս սեղմել են, փոքրացրել են տեսանելի, ստուգելի գործիքները, որը մենք օգտագործում էինք դիտարկման համար»,- շարունակում է Այվազյանը:

ՀԿ-ների՝ մոտ 10-էջանոց կարծիքում նաև արձանագրված է՝ նոր փաստաթղթով դիտորդները, լրագրողները և վստահված անձինք շատ ավելի խոցելի կդառնան. ընտրական հանձնաժողովի նախագահը նրանց կարող է հեռացնել քվեարկության սենյակից հանձնաժողովականների 2/3-ի համաձայնությամբ։ «Սա հանձնաժողովներին տրված անվերահսկելի լիազորություն է»,- պնդում է Սոնա Այվազյանն ու շարունակում՝ «Անցանկալի անձանց, որոնք վկա են այդ անօրինականություններին, միշտ կարելի է 2/3-ով պարզապես դուրս հանել տեղամասից: Հատուկ ներդրված են այնպիսի սահմանափակումներ, որ հնարավորինս կրճատեն հանրային վերահսկողությունը»:

Հաջորդ էական հետընթացը փորձագետները համարում են տարածքային ցուցակները։ «Ինչ են փորձում անել իշխանությունները ռեյտինգային ցուցակներ ներմուծելով՝ այնպես անել, որ մարդիկ այս ընտրություններին վերաբերվեն որպես թաղային հեղինակությունների ինչ-որ կոնկուրենցիայի և թե՛ ընտրակաշառք վերցնեն, թե՛ վերաբերմունքն այլ լինի:

Սովորական համամասնական ընտրակարգին Հայաստանում ընտրողները վերաբերվում էին շատ ավելի մեծ պատասխանատվությամբ և լրջությամբ: Այդ լրջությունն է իշխանությունների համար խնդիր, և էդ լրջությունն ուզում են պակասեցնել»,- ասում է «Իրազեկ քաղաքացիների միավորում» կազմակերպության ղեկավար Դանիել Իոանիսյանը:

Թեև օրենսգրքի վերջնական ընդունմանը մնացել է ընդամենը 3 շաբաթ, այնուամենայնիվ, կազմակերպությունները դեռ հույս ունեն, որ նախագիծը էականորեն կփոփոխվի, քանի որ դրանում «անտեսվել են միջազգային կազմակերպությունների՝ մինչ օրս ներկայացրած պահանջները»:

Ուղիղ հեռարձակում

XS
SM
MD
LG